انجمن‌ها

سلام جناب ابراهیمی

داستان ما و شرایط عجیب کشور و ملت‌اش (که حتی در همین بحث هم محدود به بخش اقتصادی داستان نیست) را اگر حکیمی به نثر یا نظم مکتوب کند تراژیک‌تر از همه‌ی حکایت‌های تاریخ ادبیات (همه‌ی ملل) خواهد شد. مختصات این داستان را عرض می‌کنم:

1. فروشنده در یک نظام مشخص مالی (مبتنی بر بهای تمام شده) کالا یا خدمات خود را برحسب واحد پول یک نظام متفاوت، ارزش‌گذاری می‌کند.
2. فرض می‌کنیم دستمزد کارکنان خود را هم با همین نرخ محاسبه و پرداخت می‌کند.
3. این تغییر روزانه بها برای هیچکس عجیب نیست: ارگان‌ها و اشخاص مخاطب گزارش‌های مالی، خریداران، پرسنل همان فروشنده، ممیزان، سازمان حمایت از مصرف‌کننده (و تولید‌کننده)، حسابدار - حتی ما-ای که تولید کننده‌ی نرم‌افزار هستیم.
4. فروشنده حتی حاضر نیست بخش اعشار بهای ارزی فروش را گرد کند و انتظار دارد تا معادل ریالی مبلغ را تا آخرین سنت دریافت کند.
5. 4 صفر انتهایی پول ملی هم که به نظر می‌رسد قرار نیست حذف شود.
6. فروشنده حتی حاضر نیست حذف 4 صفر انتهایی پول ملی را در نرخ ارز مبنای محاسبات به صورت دستی لحاظ کند (که می‌شود لحاظ کردن نرخ ارز به صورت ضریبی از 10 تومان یا 100 ریال!!!!)

تصور بفرمایید که پدیرفتن این مجموعه شرایط به عنوان یک مشکل که قرار است ما برای آن راه حل داشته باشیم برای آدمی با مختصات فکری بنده چه اندازه عذاب‌آور است.

بماند که ترکیب این ساختار با فروش اعتباری چه بر سر حساب‌ها می‌آورد؟ فرض کنید خریدار بهای فاکتور را در مدت زمان مشخصی قرار است پرداخت کند + بدهی هم که مطابق فرمایش شما ریالی است یعنی برای اینکه مشکل تسعیر رخ ندهد سند فروش را ریالی تنظیم می‌کنیم + در صورتی که اصلا مبلغ بدهی به صورت ارزی محاسبه شده ولی با روش نادرست و بدون یادآوری نرخ در سند مالی. در این شرایط، تکلیف بازپرداخت و عدم تسعیر بدهی و تغییر روزانه نرخ ارز و ... چه می‌شود؟ راس بدهی چگونه محاسبه می‌شود؟ و بی‌شمار پرسش دیگر که همواره در مواردی که "اصول" حسابداری زیرپا گذاشته می‌شود قابل تصور و تذکر است...

همکاران توانمند بنده در بخش پشتیبانی راه‌کاری برای این مشکل نیافتند - چون واقعا راه‌کاری وجود ندارد!!! ما باید نوعی از سطر اصلی برای برگه‌های فروش تعبیه کنیم (و در ادامه برای تعرفه‌ها، قوانین تغییر تعرفه، قوانین کسور و اضافات و پورسانت و اصلاح یکباره سطرها هم آنرا لحاظ کنیم) که باعث شود فقط بهای اصلی کالا ارزی باشد و بقیه‌ی متعلقات (من جمله طرف حساب‌ها) فاقد ارز باشند. واقعیت این است که روش پیاده‌سازی این کار را اصلا نمی‌دانم (مستقل از اشکالات اصولی و اخلاقی و ... که به این رویه وارد می‌دانم). چگونه می‌توان تعرفه ارزی استفاده کرد ولی قوانین تغییر تعرفه ریالی را به آن اعمال کرد؟ نمی‌دانم.

تشخیص جنابعالی در "عمومی" دانستن این مشکل برای بنده حجت است و همزمان دردناک بودن شرایط را به توان دو می‌رساند. یعنی 6 فاجعه‌ای که در ابتدا ذکر کردم در شرایط عجیب کشور و ملت‌اش عمومیت دارد.

فعلا روشی برای آن نداریم و نیز مسیر فکری برای یافتن روش هم مسدود است.

ارادت فراوان

واقعا اوضاع به همین شکلی است که می‌فرمایید و به همین آشفتگی و دردناکی! فقط شاید محض کمی تسکین درد و پیچیدگی صورت مسأله میتونم چند نکته اضافه کنم:
۱- در استاندارد حسابداری مرتبط با «حسابداری در شرایط تورم حاد» دقیقا ذکر شده که یکی از نشانه‌های اقتصاد تورمی اینه که قیمت‌گذاری بر مبنای ارز پایدار انجام می‌شود. ظاهرا این مشکل در بقیه نقاط مشابه دنیا هم هست!
۲- داستان گرد نکردن نرخ ارزی و ریالی و غیره که سر جای خود درست است. اما الان صورت مسأله یک قدم جلوتر است. با فرض این که فروشنده نرخ ارزی را هم گرد کرده است، بعد از تبدیل به نرخ ریالی روز، ضربدر ۹ درصد به یک عدد عجیب و غریبی می‌رسیم که اداره دارایی به هیچ وجه دست از سر ریال آخر آن بر نمی‌دارد! یعنی طرفین هر چقدر هم سر نرخ ارزی و نرخ تبدیل کوتاه بیایند باز هم معلوم نیست هنگام محاسبه درصدهای مالیاتی به چه عددی برسند.
۳- یکی از پیش فرض‌های تقریبا عمومی صورت مسأله اینه که بعد از صدور فاکتور، مبنای ارزی حذف می‌شود. مثلا پیش دریافت به نرخ روز از مشتری دریافت می‌شود و نرخ ریالی تثبیت می‌شود. یعنی سؤالاتی که جنابعالی در مورد اتفاقات بعدی در صورت تغییر نرخ ارز مطرح کردید قاعدتا نباید اتفاق بیفتد. اگر هم اتفاق بیفتد مصداق بارز دبه در آوردن محسوب می‌شود و به نظرم خارج از بحث ما خواهد بود.
۴- البته من از بیرون تیم نرم‌افزاری نباید پیشنهاد راهکار بدم، اما صرفاً از جنبه محاسبات ریاضی به نظرم می‌رسد اگر اول نرخ ریالی ضرب در ۳ درصد و ۶ درصد شود و سپس تبدیل به نرخ ارزی بشود این مشکل حل می‌شود. یعنی روال اینگونه باشد: نرخ ارزی => نرخ ریالی => مالیات و عوارض ریالی => مالیات و عوارض ارزی. اینجوری هر دو نسبت ریالی و نسبت ارزی صحیح هستند. در نهایت اگر شرکت صادراتی باشد از ستون مالیات و عوارض ارزی استفاده می‌کند و اگر شرکت کار داخلی می‌کند از ستون ریالی استفاده می‌کند. البته نمیدونم این مسیر به چند جای دیگر در سیستم ضربه خواهد زد!

خلاصه این که صد در صد از پیچیدگی‌های کار شما اطلاع دارم و نوسانات نیاز مشتریان را هم می‌بینم، شما حق دارید و متأسفانه بعضاً مشتریان هم حق دارند!

با تشکر فراوان

سلام

ممنون از توضیحات تکمیلی شما

مشتریان که همیشه حق دارند و از تعارف گذشته، خدمت شما ارادت دارم و استفاده می‌کنم. وضعیت کنونی را خدمت شما عرض کردم. روشی که فرمودید "فقط" برای مالیات و عوارض کار می‌کند - آن هم به شرطی که در جایی گفته باشیم که مبالغ قرار نیست تسعیر شوند - وگرنه تسعیر رخ می‌دهد و همه چیز به وضعیت ابتدایی بازمی‌گردد - یعنی فقط در مواردی که قرار باشد ارز به منظور محاسبه‌ی ریال استفاده شود و بعد فراموش شود کاربرد دارد. همانطور که عرض کردم این use case در حال حاضر وجود ندارد. حذف سنت از مبلغ فروش حتما مشکل را رفع می‌کند (درصدها به صورت سنت محاسبه می‌شوند و خطایی نخواهیم داشت). ولی گویا قابل قبول نیست!

به هر حال بیشتر روی آن کار و فکر خواهم کرد تا شاید روش درست و سیستماتیکی برای این موارد پیدا کنیم.

خیلی ممنون
ارادت

خیلی ممنون از توجه شما

با عرض سلام مجدد خدمت جناب آقای مهندس مؤمنی
با تشکر از زحمات جنابعالی و همکارانتان در تیم فنی شرکت نوسا، به دلیل اهمیت موضوع فوق خواستم بپرسم آیا تاکنون راهکاری پیدا شده است و امیدی به حل مشکل می‌رود؟

سلام

خیر - متاسفانه - ویرایش کنونی سیستم آماده ارائه است. اگر راهی یافت شود برای نسخه‌ی بعدی خواهد بود.