ابزار جدید ارائه شده در زیرساخت و ماژول‌های نسخه 10.02 مدل L و یا T: شاخص‌های عملکرد محاسباتی
شاخص عملکرد عموما یک عدد است که با یک تعریف مناسب، کارایی عملکرد سازمان در بخشی از عملیات خود را بازنمایی می‌کند. اینکه عدد مزبور در چه محدوده‌هایی، چه مقدار از کارایی عملکرد را نمایش بدهد کاملا بستگی به تعریف شاخص و نیز بستگی به صنعتِ موضوع بحث و نیز ملاحظات سازمان دارد. به عنوان مثال یک نسبت مالی به نام نسبت جاری داریم که نسبت دارایی‌های جاری به بدهی‌های جاری است. طبیعی است که هر قدر این نسبت بزرگتر باشد بهتر است. به صورت یک عدد اعشاری مثلا با 3 رقم اعشار بازنمایی می‌شود. اما در یک سازمان ممکن است چنین تشخیص داده شود (برحسب شرایط و صنعت و...) که مقدار 2 با بالا خوب است / مقادیر 1.5 تا 2 مرزی هستند و مقادیر کمتر از 1.5 خوب نیستند. به هر حال آنچه مسلم است یک عدد داریم که با یک نگاه به آن، اطلاع بسیار مفیدی از کارایی سازمان در بخشی از عملیات بازنمایی می‌شود.
شاخص‌های عملکرد ممکن است در حوزه‌های مختلف مالی، اداری، عملیاتی تعریف شوند – از قبیل حسابداری، فروش، انبار، دستمزد و مانند آنها. مخلوط کردن این حوزه‌ها با هم کار دشواری است و به احتمال زیاد بسیار کم کاربرد خواهد بود. اما در هر حوزه‌ی مشخص می‌توانیم گزارشی را تصور یا پیاده‌سازی کنیم که می‌تواند داده‌های ابتدایی برای یک شاخص عملکرد را فراهم کند. خواهیم دید در این سری از گزارش‌ها مولفه‌هایی برای محاسبه و بازنمایی شاخص‌های عملکرد در اختیار خواهیم داشت.
مثلا برای محاسبه‌ی نسبت جاری، نیاز به اجزاء دارایی‌ها و بدهی‌های جاری داریم. این اجزاء در گزارش محوری جامع مالی قابل محاسبه هستند. اگر یک مولفه داشته باشیم که این اجزاء را مثلا در متغیرهای A1 و B1 جمع‌آوری کند و بعد یک فرمول به صورت A1 / B1 را به عنوان نتیجه داشته باشد، در عمل نسبت جاری را از گزارش محوری جامع مالی استخراج و بازنمایی کرده‌ایم. البته شیوه‌های بازنمایی را بعدا خواهیم گفت ولی اصل کار مشخص است: استفاده‌ی همزمان از تعدادی متغیر و فرمول
یکی از ویژگی‌های شاخص‌های عملکرد این است که تعریف آنها کاملا به مفهوم مقادیر قابل اندازه‌گیری و نحوه‌ی محاسبه در کاربرد مورد نظرمان بستگی دارد و در ادامه، استفاده از آنها صرفا در گزارش‌هایی که می‌توانند مقادیر پایه‌ای برای فرمول‌های مورد نظر را فراهم کنند امکان‌پذیر خواهد بود. به این ترتیب شاخص‌های عملکرد فقط در گزارش‌هایی که از قبل به همین منظور تخصیص یافته و عملیات مورد نیاز در آنها پیاده‌سازی شده است قابل استفاده خواهند بود. در تعریف فرم‌های گزارش‌ها، مولفه‌های شاخص عملکرد در یک ناحیه‌ی ابزار اختصاصی (در کنار مولفه‌های محوری) قرار دارند. این مولفه‌ها فقط در گزارش‌های پیش‌گفته دیده خواهند شد. اگر هیچیک از مولفه‌های محوری یا شاخص عملکرد در یک گزارش پیاده‌سازی نشده باشند، ناحیه‌ی ابزار مربوط به آنها در حین تعریف فرم گزارش مخفی خواهد شد. شکل زیر این ناحیه‌ی ابزار را نشان می‌دهد:
در سیستم مالی یکپارچه نوسا در ویرایش 10/02، گزارش‌های محوری جامع مالی و انبار و فروش (همه‌ی انواع) به شاخص‌های عملکرد مجهز هستند. مولفه‌های شاخص عملکرد در حین ارائه‌ی گزارش صرفا مقادیری را بازنمایی می‌کنند و مطلقا تعاملی با کاربر ندارند. به همین دلیل قابل پیش‌بینی است که اکثر آنچه در مورد شاخص‌های عملکرد خواهیم گفت مربوط به کار با آنها در حین تعریف فرم‌های گزارش‌ها است – یعنی نحوه‌ی تعریف مولفه‌ها (و متغیرها و فرمول‌ها).
انواع مولفه‌های شاخص عملکرد
سه نوع مولفه‌ی شاخص عملکرد طرح و پیاده‌سازی شده‌اند: مدرج، جدول و نمودار. در مولفه‌های شاخص عملکرد نمودار، فرمول‌ها در محدوده‌های زمانی (که در نمودار تعریف می‌شوند) محاسبه می‌شوند و به این ترتیب روند تغییرات آنها (Trend) به صورت دیاگرام‌های نمودار قابل بازنمایی خواهند بود. در هر سه نوع شاخص عملکرد، حاصل عملیات (آنچه محاسبه و بازنمایی می‌شود) همیشه تعدادی فرمول است. این فرمول‌ها مبتنی بر تعدادی متغیر محاسبه می‌شوند. متغیرها به صورت جداگانه تعریف می‌شوند که معمولا حاوی یکی از فیلدهای گزارش هستند. به این ترتیب هر مولفه‌ی شاخص عملکرد، حاوی تعدادی فرمول است که هر یک از آنها یک شاخص عملکرد را بازنمایی خواهند کرد. فرمول‌ها مبتنی بر متغیرهایی هستند که از داده‌های گزارش حاصل می‌شوند. شرح تکمیلی انواع مولفه‌ها در ادامه این مستند در دسترس است.
تعریف متغیرها در مولفه‌های شاخص عملکرد
همه‌ی مولفه‌های شاخص عملکرد، متغیر و فرمول دارند. متغیرها اطلاعات خام را از فیلدهای گزارش حاصل می‌کنند و فرمول‌ها محاسباتی را روی آن متغیرها انجام می‌دهند و عددی که همان "شاخص" مورد نظر است را بدست می‌دهند. در مولفه‌های جدول و مدرج، مقدار متغیرها به صورت سرجمع در کل یک گزارش محاسبه می‌شوند. در مولفه‌ی نمودار، مقادیر متغیرها به ازای هر یک از محدوده‌های زمانی تعریف شده در نمودار سرجمع می‌شوند. البته در تمام کاربردهایی که تا به حال داشته‌ایم (و پیش‌بینی می‌کنیم که در آینده هم به همین روال ادامه یابد)، متغیرها نیاز به تعریف تکمیلی دارند – شبیه آنچه پیش از این در فیلدهای "یکی از اجزاء" یا مشابه آنها داشتیم. در این مورد بعدا بیشتر توضیح خواهیم داد. در حین تعریف فرم گزارش‌ها، در محاوره‌های تدوین مولفه‌های شاخص عملکرد، یک صفحه به صورت زیر برای تعریف متغیرها و فرمول‌ها تعبیه شده است – شکل زیر مربوط به مولفه‌ی نمودار است که البته به همین صورت در سایر مولفه‌ها نیز دیده خواهد شد:
همانطور که دیده می‌شود متغیرها و فرمول‌ها در دو فهرست کاملا استاندارد ویرایش می‌شوند. تدوین هر متغیر در یک محاوره‌ی اختصاصی به صورت زیر انجام می‌شود:
یادآوری می‌کنیم که پیش از این در فرمول‌های گزارش‌های چاپی به روشی بسیار شبیه به آنچه در اینجا داریم، متغیرها را از روی فیلدهای گزارش و فرمول را از روی متغیرها تعریف می‌کردیم. در اینجا نیز همان منطق برقرار است؛ برای هر متغیر نوع محتوی تعیین می‌شود – اگر گزارش فقط یک نوع محتوی داشته باشد، دریچه‌ی مزبور غیرفعال خواهد بود (و همان نوع محتوی به صورت خودکار لحاظ می‌شود). فیلد محتوی یکی از فیلدهای نوع محتوی است – با این نکته‌ی بسیار مهم: گزارش باید برای ارائه‌ی داده‌های خام آمادگی داشته باشد – یعنی مقادیر قابل محاسبه در متغیرها باید قبلا در گزارش پیش‌بینی و به صورت اختصاصی پیاده‌سازی شده باشند. چنین خواهد شد که فقط تعداد بسیار اندکی از فیلدهای گزارش برای استفاده در متغیرها قابل استفاده خواهند بود.
در گزارش محوری جامع مالی فقط فیلد "یکی از انواع یا اجزاء گردش یا مانده" در متغیرها قابل استفاده هستند / در گزارش محوری انبار فقط فیلدهای "یکی از اجزاء مقادیر یا مبالغ" (همان فیلدهایی که به صورت مشروط قابل تعریف هستند) در متغیرها قابل انتخاب هستند / به صورت مشابه در گزارش محوری فروش نیز فقط فیلدهای "یکی از اجزاء" به این منظور پردازش و آماده شده‌اند. هر متغیر دارای یک "عنوان" است که صرفا برای شناسایی آن در فرمول (برای انتخاب) بکار می‌رود و در اجرا (ارائه‌ی گزارش) هیچ تاثیری ندارد. متغیرها به صورت ترکیب حرف و عدد (از A1 تا Z9) شناسایی می‌شوند. آنچه به عنوان اطلاعات تکمیلی برای یک متغیر دریافت می‌شود کاملا بستگی به گزارش محوری که قرار است در نهایت مقدار متغیر را برای فرمول‌ها آماده کند دارد. البته وضعیت، به آنچه در فیلدهای سرجمع جدول محوری داشتیم شبیه خواهد بود – با اندکی تفاوت. مثلا در گزارش محوری مالی، تعریف هر یک از متغیرها در شاخص‌های عملکرد جدول و مدرج به صورت زیر تکمیل می‌شود:
نحوه‌ی تعریف فیلدهای مشروط (در اینجا، یکی از اجزاء یا انواع...) بسیار شبیه قبل – مثلا در فیلدهای سرجمع جدول محوری – است. در گزارش محوری مالی این فیلدها با تعیین نوع مبلغ و گونه‌ی فیلد تعریف می‌شوند. انواع مبلغ شامل گزینه‌های افتتاحیه و ابتدای دوره و طی دوره و مانند آنها و گونه‌ی فیلد شامل گزینه‌های گردش و مانده است (بدهکار و بستانکار و بدهکار مثبت و بستانکار مثبت و ارزی و برحسب نرخ جدید ارز).
در فیلدهای سرجمع جدول محوری، به صورت اختیاری می‌توانستیم برای فیلد "یکی از انواع و اجزاء" شرایط اضافی قائل شویم. این شرایط در متغیرهای شاخص عملکرد اختیاری نیست و همیشه تعیین می‌شوند. در واقع بدون تعیین این شرایط و صرفا با اتکا به فیلد انتخاب شده تعریف کاملی از آنچه قرار است در متغیر محاسبه و ارائه شود را در اختیار نخواهیم داشت. مثلا در این مثال‌ها، برای در اختیار داشتن دارایی یا بدهی جاری، حداقل باید روی کد حساب شرط بگذاریم.
یک تفاوت دیگر که در بین متغیرهای شاخص عملکرد و فیلدهای سرجمع جدول محوری وجود دارد، مربوط به شرایط کدهای ربط است. این شرایط در فیلدهای سرجمع در اختیار قرار نداشتند و به صورتی که در شکل فوق مشاهده می‌کنید تعیین می‌شوند. یادآوری می‌کنیم که کدهای ربط در هر حساب یا تفصیلی، اگر تعیین نشده باشند، از حساب یا تفصیلی سرگروه حاصل می‌شوند. در گزارش‌های جامع مالی (تراز آزمایشی یا محوری)، کدهای ربط گزارش از ترکیب کدهای ربط حساب و تفصیلی و با جداکننده‌ی / حاصل می‌شوند. به این ترتیب تعیین شرط برروی کدهای ربط یک تا 4 در گزارش محوری جامع مالی بسیار شبیه شرطهای حساب و تفصیلی‌ها و با تعیین محدوده و الگو انجام می‌شود.
یک تفاوت مهم دیگر نیز در بین شرایط متغیرهای شاخص عملکرد و فیلدهای سرجمع محوری وجود دارد: شرایط فیلدهای سرجمع به صورت گروهی تعریف می‌شوند؛ یعنی همه‌ی شرایطی که برروی یک فیلد در یک جدول محوری تعریف می‌شوند به همراه هم بررسی می‌شوند. برای توضیح این وضعیت مثال می‌زنیم. فرض کنید در یکی از فیلدهای سرجمع شرطی را مثلا روی وضعیت یا نرمافزار اسناد تنظیم کرده باشیم و در فیلد دیگری فقط شرایط را فعال کرده باشیم ولی هیچ شرطی تعریف نکرده باشیم (همه‌ی گزینه‌های وضعیت یا نرمافزار علامت‌گذاری شده باشند). چون هر دو شرط روی یک فیلد و برای یک جدول محوری تعریف شده‌اند، خود به خود به صورت یک گروه شرط پردازش می‌شوند و در فیلد سرجمع دوم فقط مبالغی که در فیلد سرجمع اول نیامده باشند لحاظ می‌شوند – درست مانند اینکه گزینه‌های وضعیت یا نرمافزار علامت‌گذاری شده در شرایط، فیلد سرجمع اول را از فیلد سرجمع دوم برداشته باشیم. این گروه‌بندی در مورد متغیرهای شاخص عملکرد وجود ندارد و شرایط هر متغیر به صورت مستقل از سایرین بررسی می‌شود. اطلاعات اضافه‌ی متغیر در گزارش محوری مالی برای شاخص عملکرد نمودار اندکی متفاوت و به صورت زیر است:
همانطور که دیده می‌شود، گونه‌ی فیلد همان است که در شاخص عملکرد جدول و مدرج داشتیم. نوع مبلغ متفاوت است و با توجه به محدوده‌های نمودار به یکی از گزینه‌های زیر تعیین می‌شود:
- در ابتدای هر محدوده‌ی تاریخ
- طی هر محدوده‌ی تاریخ
- در انتهای هر محدوده‌ی تاریخ
منظور از محدوده‌های تاریخ، هر ماه یا هر هفته یا هر سال است (آنچه در نمودار به عنوان اجزاء محور زمان تعریف شده است). به جز نوع و گونه، نوع محدوده نیز در متغیرهای نمودار تعیین می‌شود که تعیین کننده‌ی مجموعه‌ی اجزاء محدوده‌ی تاریخ در نمودار است و یکی از حالتهای زیر را می‌توان برای آن تعیین کرد:
- پیش از دوره و افتتاحیه
- پیش از دوره
- طی دوره
- کل محدوه و افتتاحیه
- کل محدوده
توجه کنید که محدوده‌های تاریخ در نمودار به عنوان اجزاء یکی از محورها (تفکیک داده‌ها) قرار می‌گیرند. اینکه هر متغیر چه بخشی از این محدوده‌ها را شامل می‌شود در پارامتر فوق تعیین می‌شود. همینطور که دیده می‌شود مفاهیم، مربوط به "مالی" هستند. خواهیم دید که مشابه این موارد در انبار و فروش هم مطرح است. فرض کنید محور زمان در نمودار حاوی ماه+سال باشد. اولا وجود حالتهای "افتتاحیه" باعث خواهد شد که یک آیتم "افتتاحیه" در ابتدای اسامی ماه و سال‌ها بازنمایی شود. ثانیا بسته به اینکه متغیر در چه محدوده‌ای محاسبه می‌شود، فرمول‌هایی که از این متغیر استفاده کرده‌اند در بخش یا بخش‌هایی از محور زمان نمودار (شامل احتمالا افتتاحیه) بازنمایی می‌شود.
در گزینه‌هایی که در بالا آمده است یک تفکیک کلی داریم: ممکن است اطلاعات به پیش از دوره و طی دوره تفکیک شده باشند یا مربوط به کل محدوده باشند. در وضعیت اول این اختیار را داریم که پیش از دوره حاوی افتتاحیه هم باشد و در وضعیت دوم می‌توانیم کل محدوده و افتتاحیه را داشته باشیم. پس اولا این اختیار را داریم که پیش از دوره و طی دوره را در دو متغیر جداگانه محاسبه کنیم که در نهایت می‌توانند منجر به دو فرمول جداگانه و ایجاد دو سری داده‌ی جداگانه در نمودار شوند – پس منجر به مقایسه پیش از دوره و طی دوره در نمودار خواهند شد و در مقابل ممکن است کل محدوده (ترکیب پیش از دوره و طی دوره) را در یک سری داده داشته باشیم. ثانیا بازنمایی افتتاحیه در محور زمان در هر یک از دو حالت پیش‌گفته نیز حالت اختیار خواهد داشت.
متغیرهای از پیش‌تعریف شده
در فرمول برخی از شاخص‌های عملکرد "تعداد روز" یک پارامتر مهم است؛ دوره‌های گردش حسابهای دریافتنی، حسابهای پرداختنی و موجودی کالا یا مواد اولیه از این دسته شاخص‌های عملکرد هستند. در شاخص‌های عملکرد مدرج و جدولی، حاصل فرمول‌های شاخص برای پیش از محدوده، طی محدوده و کل محدوده قابل محاسبه هستند. به همین دلیل متغیرهای زیر به صورت ثابت و از پیش تعریف شده در این شاخص‌های عملکرد (در گزارش‌های محوری جامع مالی، انبار و فروش) برای استفاده در فرمول‌ها در اختیار قرار دارند:
- DCP – تعداد روز پیش از دوره (فاصله بین تاریخ شروع کل گزارش و تاریخ شروع محدوده‌ی گزارش)
- DCI – تعداد روز طی دوره (فاصله بین تاریخ شروع و خاتمه‌ی محدوده‌ی گزارش)
- DCT – تعداد روز کل محدوده (جمع دو مقدار قبلی)
در شاخص‌های عملکرد نموداری، حاصل فرمول‌های شاخص برای هر یک از محدوده‌های تاریخی منعکس شونده در محور زمان نمودار قابل محاسبه هستند. به همین دلیل متغیر زیر به صورت ثابت و از پیش تعریف شده برای استفاده در فرمول‌ها در اختیار قرار دارد:
- DC – تعداد روز در هر یک از محدوده‌های تاریخ نمودار
البته تعداد روزها ممکن است با اندکی تقریب همراه باشد؛ مثلا ماه‌ها همیشه 30 روزه و سال‌ها همیشه 365 روزه فرض می‌شوند.
تعریف فرمول‌ها در مولفه‌های شاخص عملکرد
متغیرها برای استفاده در فرمول‌ها تعریف می‌شوند. هر فرمول یک عدد را حاصل می‌کند که همان شاخص عملکرد است. در هر مولفه‌ی شاخص عملکرد می‌توان به تعداد دلخواه فرمول تعریف کرد. در شاخص عملکرد جدولی، هر فرمول در یک سطر از جدول بازنمایی می‌شود. در مولفه‌ی مدرج حاصل هر فرمول در یک عقربه منعکس می‌شود. در مولفه‌ی نمودار به ازای هر فرمول یک سری داده خواهیم داشت – هر فرمول به ازای هر یک از محدوده‌های تاریخی نمودار محاسبه و در دیاگرام نمودار بازنمایی می‌شود.
پیش از این در فرمول‌های گزارش‌های چاپی و نیز در فرمول‌های مقدار (انبار) با مفهوم مشابهی مواجه بودیم: محاسبه‌ی یک حاصل برحسب تعدادی متغیر که به صورت جداگانه تعریف می‌شوند. در اینجا نیز از همان رویه استفاده می‌شود – با این تفاوت که در اینجا فهرستی از فرمول‌ها را خواهیم داشت. این فهرست در محاوره‌ی تدوین مولفه‌های مورد بحث ما در یک صفحه به نام "شاخص عملکرد" و در کنار فهرست متغیرها بازنمایی و ویرایش می‌شود. نحوه‌ی کار با فهرست فرمول‌ها بسیار استاندارد است. ویرایش هر فرمول در یک محاوره‌ی اختصاصی به شکل زیر انجام می‌شود:
هر فرمول یک نام دارد که برای شناسایی فرمول بکار می‌رود. این نام به صورت اختیاری در بالا یا پایین عقربه‌ها در مولفه‌ی مدرج قابل بازنمایی است. در نمودارها، نام فرمول به عنوان نام سری داده‌ی حاصل از فرمول بکار خواهد رفت. در شاخص‌های عملکرد جدولی نام فرمول تعیین نمی‌شود و به جای آن تنظیمات مفصل "عنوان" را خواهیم داشت. در یکی از بخش‌های بعدی در این مورد صحبت خواهیم کرد. خود فرمول در یک ویرایشگر متن قابل درج است. یک تکمه برای احضار و انتخاب یکی از متغیرهای تعریف شده و درج آن در فرمول در بالای ویرایشگر متن تعبیه شده است. نوع حاصل محاسبات فرمول باید در اینجا تعیین شود که می‌تواند یکی از حالتهای زیر باشد:
- مبلغ برحسب واحد پول اصلی
- مبلغ برحسب واحد پول دلخواه
- مقدار
- عدد اعشاری
فقط در حالت عدد اعشاری می‌توان تعداد ارقام اعشار در حاصل فرمول را تعیین کرد و نیز کنترل کرد که آیا باید در بین ارقام حاصله کاما درج شود یا خیر. دریچه‌هایی به همین منظور در محاوره تعبیه شده‌اند.
شاخص عملکرد مدرج
در مولفه‌ی شاخص عملکرد مدرج، یک ناحیه‌ی مستطیل شکل داریم که به صورت مساوی به نواحی مستطیلی داخلی تفکیک می‌شود. در هر ناحیه‌ی داخلی یک عقربه (درجه) خواهیم داشت که مقدار حاصل از فرمول مربوط را بازنمایی می‌کند. در بالا و پایین هر عقربه دو متن دلخواه و اختیاری قابل بازنمایی هستند. این متن‌ها در تعریف فرم گزارش تعیین می‌شوند. خواهیم دید که بازنمایی نام فرمول و مقدار آن در این متن‌ها میسر است. شکل زیر نمونه‌ای از یک شاخص عملکرد مدرج را نمایش می‌دهد:
در این نمونه 4 فرمول در شاخص عملکرد تعریف شده‌اند. نام فرمول‌ها به ترتیب نسبت آنی، نسبت جاری، نسبت وجه نقد و نسبت پوشش بهره هستند. ترکیبی از نام و مقدار فرمول در بالای هر عقربه نمایش داده شده است. هر عقربه یک محدوده دارد و تعداد ناحیه‌ی رنگی که در تعریف فرمول تعیین می‌شوند. هر عقربه دارای یک محدوده است که به صورت دو عدد تعیین می‌شود. اگر مقدار شروع محدوده بزرگتر از مقدار خاتمه باشد، جهت عقربه در گزارش نهایی برعکس می‌شود – یعنی عقربه برخلاف جهت عقربه‌های ساعت خواهد شد.
به صورت اختیاری می‌توان محدوده‌های رنگی (برحسب مقدار) در هر عقربه رسم کرد. این محدوده‌ها مقادیر مطلوب و نامطلوب را بازنمایی خواهند کرد و وجود آنها باعث می‌شود که در یک نگاه به هر یک از عقربه‌ها ایده‌ای از عملکردی که با آن بازنمایی شده است داشته باشیم. هر یک از محدوده‌ها یک حد بالای مقدار دارند. به جای تعیین مقدار حد بالا، می‌توان از حالت "تا حداکثر مقدار فرمول" هم استفاده کرد. برای هر محدوده یک رنگ هم تعیین می‌شود. در تعریف فرمول‌های مورد استفاده در این مولفه تفاوت‌هایی وجود دارند. شکل زیر را ببینید:
همانطور که دیده می‌شود در اینجا در تدوین یک فرمول یک صفحه به نام "مدرج" اضافه شده است. نام فرمول به این صفحه منتقل شده است. پیش از این مشخصه‌ی نام فرمول را تعریف کردیم و کاربردهای آنرا توضیح دادیم. گفتیم که در اینجا هر فرمول به صورت یک عقربه بازنمایی می‌شود. در بالا و پایین هر عقربه دو عبارت قابل بازنمایی هستند که در اینجا به صورت عنوان بالا و پایین تعیین می‌شوند. همانطور که در محاوره راهنمایی شده است، در این متن‌ها می‌توانیم از نام و مقدار فرمول هم استفاده کنیم که در شکل نمونه‌ی قبلی (که در محاوره نیز نشان داده شده) به همین صورت عمل شده است.
هر عقربه دارای یک محدوده است که به صورت دو عدد تعیین می‌شود. اگر مقدار شروع محدوده بزرگتر از مقدار خاتمه باشد، جهت عقربه در گزارش نهایی برعکس می‌شود، یعنی عقربه برخلاف جهت عقربه‌های ساعت خواهد شد. به صورت اختیاری می‌توان محدوده‌های رنگی (برحسب مقدار) در هر عقربه رسم کرد. این محدوده‌ها مقادیر مطلوب و نامطلوب را بازنمایی خواهند کرد و وجود آنها باعث می‌شود که در یک نگاه به هر یک از عقربه‌ها ایده‌ای از عملکردی که با آن بازنمایی شده است داشته باشیم. هر یک از محدوده‌ها یک حد بالای مقدار دارند. به جای تعیین مقدار حد بالا، می‌توان از حالت "تا حداکثر مقدار فرمول" هم استفاده کرد. برای هر محدوده یک رنگ هم تعیین می‌شود. نحوه‌ی بازنمایی این محدوده‌ها در شاخص عملکرد مدرج را در شکلی که در ابتدای همین بخش آورده‌ایم ملاحظه می‌کنید.
شاخص عملکرد جدول محور
این مولفه بسیار شبیه به مولفه‌ی "فهرست فیلد" است با این تفاوت که در هر سطر از آن به جای یک فیلد، یک فرمول بازنمایی می‌شود. فرمول‌ها و متغیرها به همان صورتی که پیش از این توضیح دادیم تعریف می‌شوند. از آنجا که هر فرمول یکی از سطرهای جدول خواهد بود، تنظیمات اضافی برای هر فرمول تعبیه شده‌اند که کاملا شبیه تنظیماتی است که پیش از این در فهرست فیلد داشتیم (نمایش و جانمایی و جهت نمایش و رنگ و فونت به تفکیک محتوی و عنوان تعیین می‌شوند). از آنجا که نام نمودار در ستون عنوان بازنمایی می‌شود، در اینجا آنرا به همراه بسیاری مشخصه‌های دیگر در یک صفحه‌ی اختصاصی به نام عنوان تعیین می‌کنیم. به این ترتیب هر یک از فرمول‌های این شاخص عملکرد، نسبت به آنچه به صورت عمومی، قبلا، گفتیم، تنظیمات مربوط به نمایش و عنوان را هم دارد که در محاوره‌ی تدوین فرمول در صفحه‌های اختصاصی دریافت می‌شوند. شکل زیر یک شاخص عملکرد جدولی را در یک گزارش فرضی نشان می‌دهد. در این مولفه 5 فرمول به صورت زیر تعریف شده‌اند:
همانطور که مشاهده می‌شود ظاهر این مولفه بسیار شبیه به فهرست فیلد است – با این تفاوت که عناوین ستون‌ها به صورت پیش‌فرض بازنمایی نمی‌شوند و ارتفاع پیش‌فرض سطرها هم اندکی بیشتر است. گفتیم که تعریف متغیرها کاملا استاندارد است و در تعریف فرمول‌ها بحث‌های نمایش و عنوان وجود دارند که البته کاملا شبیه نمایش و عنوان در فهرست فیلد هستند. در محاوره‌ی تدوین این مولفه علاوه بر متغیرها و فرمول‌ها (صفحه‌ی شاخص عملکرد) و جانمایی که کاملا استاندارد است تنظیمات اضافه‌ی اندکی دارد که آنها را در صفحه‌ی نمایش قرار داده‌ایم و در شکل زیر دیده می‌شوند:
عرض ستون عنوان، بخشی از عرض کل مولفه است که برای بازنمایی عنوان (نام) فرمول‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیش‌فرض ارتفاع سطرها هم در همینجا قابل تنظیم است. البته برای هر فرمول، در صفحه نمایش می‌توانیم به جای "استفاده از ارتفاع پیش‌فرض"، ارتفاع سطر مربوط به آن فرمول را به صورت صریح تعیین کنیم – درست همانند سطرها (فیلدها)ی یک فهرست فیلد. در ادامه تیتر ستون‌های عنوان و محتوی را داریم (که اگر قرار باشد بازنمایی شوند بکار می‌آیند) و در نهایت "سطر عنوان بازنمایی نشود" تعبیه شده است. همانطور که گفتیم این دریچه به صورت پیش‌فرض علامت‌گذاری شده است – یعنی مشابه شکل نمونه‌ای که قبلا دیدیم، سطر عنوان (تیتر) ستون‌ها به صورت پیش‌فرض نمایش داده نمی‌شود.
شاخص عملکرد نموداری
مفصل‌ترین مولفه‌ی شاخص عملکرد، نمودار است. چنین است که بسیاری از شاخص‌های عملکرد، بسته به ماهیت، به صورت نمودار مورد انتظار هستند – تا تغییرات یک شاخص را در محدوده‌های زمانی بازنمایی کنند. این محدوده‌ها تقریبا دلخواه هستند (ماه، هفته، سال یا حتی روز). به روشی برای تعریف و تفکیک محور زمان نیاز داریم. به این منظور یک فیلد تاریخ انتخاب می‌شود. در کنار این فیلد، "محدوده‌ی تاریخ" نیز تعیین می‌شود. گزینه‌های قابل انتخاب همان‌ها هستند که در جدول محوری برای تفکیک اطلاعات تاریخی داشتیم. فرمول‌های شاخص عملکرد یکبار به ازای هر یک از محدوده‌هایی که به این روش تفکیک شده و حاصل می‌شوند محاسبه و در نمودار بازنمایی می‌شوند.
مقدار زیادی از مشخصات قابل تعریف این نمودارها کاملا مشابه نمودار محوری است – اما تفاوت اساسی بین آنها در نحوه‌ی تشخیص سطوح و سری داده است. در اینجا فقط یک سطح داده خواهیم داشت که شامل همان محدوده‌های تاریخ است که با تعیین فیلد و نوع محدوده‌ی تاریخ مشخص می‌شود. در محاوره‌ی تدوین یک شاخص عملکرد (نمودار)، صفحه‌ی محتوی به همین منظور تعبیه شده است:
در این صفحه ابتدا نوع محتوی تعیین می‌شود. این، یکی از مجموعه فیلدهایی است که در گزارش در اختیار قرار دارند. بسیاری از گزارش‌ها فقط یک مجموعه فیلد دارند و به همین دلیل در آنها نوع محتوی از قبل تعیین شده و غیرقابل تغییر است. فیلد محتوی نیز باید تعیین شود. در گزارش‌هایی که مجهز به شاخص‌های عملکرد نموداری هستند، باید حتما از قبل امکان استفاده از فیلدهای تاریخ به عنوان فیلد محتوای نمودار در گزارش پیاده‌سازی شده باشد. در گزارش‌هایی که تا به حال پیاده‌سازی شده‌اند، فقط می‌توان از فیلد تاریخ سند به عنوان فیلد محتوای شاخص عملکرد نموداری استفاده کرد. محدوده‌ی تاریخ، نحوه‌ی تفکیک تاریخ برای تشکیل اجزاء سطح داده‌ی نمودار (محور زمان) را مشخص می‌کند. گزینه‌های قابل انتخاب دقیقا همان‌ها هستند که در جدول محوری برای سطوح سرجمع حاوی فیلدهای تاریخی در دسترس قرار دارند و همان توضیحات در اینجا هم صدق می‌کند. هر جا با فیلدهای تاریخ سروکار داریم باید فرمت و "نمایش تاریخ به صورت میلادی و لاتین" هم تعیین شوند که مفاهیمی تکراری هستند و پیش از این آنها را در جدول محوری توضیح داده‌ایم.
تفاوت دیگری که بین این نمودارها و نمودارهای محوری وجود دارد، مربوط به سری‌های داده است. در نمودارهای محوری، سری‌های داده از فیلدهای سرجمع یک جدول محوری ناشی می‌شدند. در اینجا، فرمول‌ها را داریم که هر یک از آنها یک سری داده خواهند شد. حاصل فرمول‌ها به ازای هر یک از محدوده‌های تاریخ محاسبه شده و در دیاگرام نمودار بازنمایی می‌شوند. تعریف فرمول‌ها و متغیرها در صفحه‌ی "شاخص عملکرد" انجام می‌شود. در بخش‌های قبلی توضیحات مفصلی در این مورد داده‌ایم (به خصوص در مورد تفاوت تعریف متغیرها برای شاخص‌های عملکرد نمودار در گزارش‌های محوری جامع مالی، انبار و فروش نبست به متغیرهایی که برای شاخص‌های عملکرد جدولی و مدرج تعریف می‌شوند).
تنظیمات اختصاصی نمودار در صفحه‌ای به همین نام انجام می‌شود. کار با این تنظیمات بسیار شبیه است به آنچه در مورد نمودارهای محوری داشتیم. در واقع تنها تفاوت، در تعیین جدول محوری است: در اینجا خبری از جدول محوری نیست. در ادامه‌ی صفحات محاوره‌ی تدوین، "جانمایی" و "نمایش" را داریم که آنها هم کاملا شبیه نمودار محوری هستند. صفحه‌ی جانمایی، تقریبا به همین صورت در همه‌ی مولفه‌هایی که به صورت یک ناحیه‌ی مستطیلی در فرم گزارش قرار می‌گیرند وجود دارد. تنظیمات "نمایش" با روش جدید به صورت زیر ویرایش می‌شوند:
همانطور که دیده می‌شود، اجزاء این صفحه دقیقا مشابه نمودار محوری است. نحوه‌ی تنظیم پارامترهای نمایش با این روش جدید و کارکرد هر یک از آنها، به تفصیل در مستند مربوط به تعریف فرم‌های حاوی جدول و نمودار محوری، توضیح داده شده‌اند. در نبود سطوح داده و محدود بودن سری‌های داده، ناحیه‌ی ابزار در این نمودارها کاربردی نداشته و بازنمایی نمی‌شود. به این ترتیب نسبت به نمودارهای محوری فضای کمتری اشغال می‌شود – البته در مقایسه با نمودارهای محوری، بازخوانی هم در اینجا انجام نمی‌شود. از کل ناحیه‌ی ابزار نمودار، فقط انتخاب شکل دیاگرام در اینجا کاربرد داشت که با توجه به فضای زیادی که صرفا به همین دلیل اشغال می‌شد، از این امکان صرف‌نظر کردیم – ضمن اینکه در این نمودارها، بسته به نحوه‌ی محاسبه و ماهیت فرمول‌ها، قاعدتا یک شکل دیاگرام از قبل به عنوان شکل مناسب قابل تشخیص است (شکل دیاگرام فقط در تعریف فرم گزارش قابل تعیین خواهد بود).