جستجوی عام
یک امکان عمومی برای "جستجو" (قاعدتا به معنی
جستجوی عمومی یا جستجو در "همه چیز") در سیستم پیاده شده است. این امکان به
صورت یک آیتم در منوی "ملاحظه" و همچنین یک تکمه در Tool Bar اصلی سیستم
قرار داده شده است. کلیدهای میانبر Ctrl+Alt+S هم برای آن لحاظ شده است.
جستجو
در یک محاوره اختصاصی انجام میشود. این محاوره به صورت یک پنجره شناور در
فضای کاری سیستم بازنمایی میشود. با هر بار صدور فرمان جستجو یک محاوره
جستجوی جدید باز میشود و به این ترتیب انجام بیش از یک جستجو (و مشاهده و
بررسی یافتهها) میسر خواهد بود.
محاوره جستجو حاوی یک دریچه برای
تعیین عبارت جستجو است. تکمههایی برای "جستجوی بیشتر" و "قطع عمل جستجو"
در کنار عبارت جستجو وجود دارند. در پایین محاوره هم یک تکمه خروج دیده
میشود. خروج از محاوره با کلید Esc هم میسر است.
دو صفحه جداگانه
برای بازنمایی "نتایج جستجو" و "نتایج جستجوی بیشتر" در محاوره دیده
میشوند. محتوای این صفحات و نحوه استفاده از آنها کاملا مشابه یکدیگر اند.
یک صفحه دیگر با عنوان "جستجو در" هم وجود دارد که برای تنظیم پارامترهای
موثر در نحوه جستجو بکار خواهد رفت.
جستجو و جستجوی بیشتر
عمل
جستجو در حوزههای متعددی انجام میشود – مثل منوی اصلی برنامه، حسابها،
اسناد و مانند آنها. اطلاعات برخی از این حوزهها بدون نیاز به دسترسی به
پایگاه دادهها در اختیار قرار دارند. این موارد عبارتند از
• منوی اصلی برنامه
• امکانات کاربران
• تنظیمات سیستم (برای تمام کاربران)
• تنظیمات سیستم (برای کاربر فعلی)
• تعریف فیلدهای سیستم دستمزد
عمل جستجو در حوزههای فوق به صورت بلادرنگ و همزمان با درج عبارت جستجو انجام میشود.
اطلاعات
سایر حوزههای جستجو (که بسیار متنوع و متعدد اند) در پایگاه دادهها قرار
دارند. قاعدتا جستجو در این موارد هزینه بیشتری دارد (زمان بیشتری صرف
میشود و از سرور و شبکه برای جستجو استفاده میشود). با توجه به این نکته،
جستجو در این حوزهها به صورت بلادرنگ انجام نمیشود. برای صدور فرمان
جستجو در اطلاعات پایگاه یک تکمه اختصاصی با عنوان "جستجوی بیشتر" تعبیه
شده است. در زمان درج عبارت جستجو، کلید Enter هم به معنی فشار همین تکمه
خواهد بود. بسته به حجم وتنوع دادهها و حوزههای انتخاب شده برای انجام
جستجو (در صفحه "جستجو در") جستجو در دادههای پایگاه ممکن است به زمان
زیادی نیاز داشته باشد. به همین دلیل تکمه "قطع عمل جستجو" در محاوره قرار
داده شده است. این تکمه فقط در زمانی که سیستم مشغول جستجو در دادههای
پایگاه باشد فعال میشود. واضح است که فشار آن منجر به قطع عملیات "جستجوی
بیشتر" خواهد شد. البته هر مقدار از دادهها که پیش از قطع جستجو یافت شده
باشند برای استفاده کاربر نمایش داده میشوند.
نحوه جستجو و اولویت یافتهها
جستجو
همیشه به صورت کلمه به کلمه انجام میشود. تنها مواردی به عنوان یافته
بازنمایی خواهند شد که حاوی "همه" کلمههای تشکیل دهنده عبارت جستجو باشند –
بدون توجه به ترتیب ظهور کلمات. در هر حوزه جستجو، عمل جستجو فقط در یکی
از فیلدها انجام میشود – مثلا نام حساب، شرح سند و مانند آنها. دادههایی
که بیش از یک فیلد قابل جستجو داشته باشند به صورت حوزههای جستجوی جداگانه
(هر حوزه مربوط به یکی از فیلدهای قابل جستجو) تعریف شدهاند. مثلا کالاها
و خدمات به صورت 6 حوزه جستجو در اختیار قرار دارند – برای جستجو در نام،
نام لاتین، شماره فنی، کد میلهای، شرح و شرح لاتین.
جستجو در
حوزههای مربوط به پایگاه دادهها در دو مرحله انجام میشود. در مرحله نخست
(با صدور فرمان جستجوی بیشتر) سیستم صرفا کنترل میکند که حداقل یک یافته
در حوزه جستجو وجود داشته باشد. اگر چنین باشد، آن حوزه جستجو به صورت یک
"گروه" در نتایج جستجو بازنمایی خواهد شد. اگر کاربر علاقهای به مشاهده
یافتهها در آن حوزه داشته باشد، گروه یافتههای مزبور را در درخت نتایج
جستجو باز میکند. عمل جستجوی نهایی و ارائه فهرست یافتهها در این زمان
انجام خواهد شد. واضح است که باز نکردن گروههای مربوط به حوزههایی که
کاربر به آنها توجه ندارد منجر به خواندن اطلاعات یافتهها از سرور نخواهد
شد و به این ترتیب صرفهجویی قابل ملاحظهای در منابع سرور، شبکه و زمان
خواهیم داشت.
ترتیب نمایش یافتهها از سازوکار خاصی تبعیت میکند –
با این هدف که یافتههای دقیقتر در ابتدای فهرست یافتهها بازنمایی شوند.
ترتیب زیر رعایت میشود:
• عبارت جستجو عینا در ابتدای یافته وجود داشته باشد.
• عبارت جستجو عینا وجود داشته باشد.
• کلمههای عبارت جستجو با همان ترتیب وجود داشته باشند.
• کلمههای عبارت جستجو با ترتیب متفاوتی وجود داشته باشند.
در هر گروه، یافتهها به ترتیب طبیعی دادهها بازنمایی خواهند شد – مثلا به ترتیب کد، یا به ترتیب تاریخ/سری/شماره و مانند آنها.
نتایج جستجو
دو
درخت شبیه به هم در صفحات "نتایج جستجو" و "نتایج جستجوی بیشتر" وظیفه
بازنمایی یافتهها را برعهده دارند. یافتهها بر حسب حوزههای جستجو در
گروههایی قرار داده میشوند. نام حوزه جستجو در این گروهها بازنمایی
میشود. در این درخت میتوانید گروههای یافته را بازکنید و به بررسی هر یک
از یافتهها بپردازید. پیش از این گفتیم که در درخت نتایج "جستجوی بیشتر"،
بخشی از عملیات جستجوی نهایی همزمان با بازکردن گروهها انجام میشود.
تعداد
یافتهها در همین مرحله (باز کردن گروهها) بازنمایی میشوند. در برخی از
حوزههای جستجو (که تعداد یافتهها در آنها ممکن است نجومی باشد) فقط 1000
یافته نخست لحاظ میشوند. در این موارد، عبارت "تعداد: بیش از 1000" نمایش
داده خواهد شد. توجه کنید که جستجوی غیردقیق مثلا در رخدادهای مالی ممکن
است چند میلیون یافته داشته باشد. اگر تعداد یافتهها را محدود نمیکردیم،
بازکردن گروه مربوط به آن یافتهها به سادگی ممکن بود منجر به از کار
افتادن سرور و شبکه شود.
با حرکت در بین یافتههای منعکس شده در
درخت، اطلاعات تکمیلی یافته تحت مکاننما به صورت یک متن در ذیل درخت
بازنمایی میشود. همچنین با Right Click روی هر یافته یک منو حاوی عملیات
قابل اجرا برروی آن یافته بازنمایی میشود. در اکثر موارد این منو صرفا
حاوی یک فرمان برای احضار فهرست دادهها (و قرار دادن مکاننما برروی همان
یافته) میباشد. این عمل عموما با فشار کلید Enter یا Double Click برروی
یافته هم قابل اجرا است.
جستجو در
فهرستی از
حوزههای قابل جستجو در صفحه "جستجو در" نمایش داده میشود. عمل جستجو فقط
در حوزههایی انجام میشود که در این فهرست علامتگذاری شده باشند.
حوزههایی که به نظر ما اهمیت بیشتری دارند از ابتدا به صورت علامتگذاری
شده دیده میشوند. با این همه وضعیت نهایی حوزهها به دلخواه کاربر قابل
تعیین است. طبق معمول یک دریچه برای علامتگذاری یکباره "تمام موارد" (یا
حذف یکباره علامت از تمام موارد) تعبیه شده است. با قرار دادن مکاننما
برروی یکی از سطرهای فهرست حوزهها، میتوانیم از روش متداول جستجو در
فهرست استفاده کنیم. به این منظور کافی است شروع به تایپ بخشی از نام حوزه
مورد نظر نمایید – محاوره جستجو بلادرنگ در اسامی حوزهها بازخواهد شد.
حوزههای
جستجو به نرمافزارهایی که کاربر به آنها Login کرده است وابستگی دارند.
فقط حوزههایی بازنمایی میشوند که کاربر در نرمافزار مربوط به آنها (مثلا
فروش یا دستمزد) Login کرده باشد. از طرف دیگر هر کاربر برای استفاده از
هر حوزه جستجو باید امکان ملاحظه دادههای همان حوزه جستجو را در امکانات
کاربران در اختیار داشته باشد. مثلا برای جستجو در حسابها، کاربر باید
امکان "ملاحظه درخت حسابها" را داشته باشد.
حوزههایی که مربوط به
نرمافزارهایی باشند که کاربر به آنها Login نکرده است اصلا در فهرست نمایش
داده نمیشوند. در مقابل حوزههایی که کاربر امکان ملاحظه دادههای مربوط
به آنرا نداشته باشد به صورت غیرفعال دیده میشوند و البته استفاده از آنها
(و جستجو در دادههای آنها) میسر نخواهد بود.
در صفحه "جستجو در" 3
پارامتر مهم دیگر هم قابل تنظیم است. هر 3 پارامتر به صورت یک دریچه قابل
علامتگذاری پیاده شدهاند. مفهوم و رفتار هر پارامتر از نام دریچه مربوط
به آن مشخص است:
جستجو در
• اسناد و برگههای تمام سالهای مالی
• اسناد و برگههای تمام بخشها
• اطلاعات دستمزد تمام بخشها